Odprawa emerytalna – kiedy się należy i ile wynosi?

W momencie, w którym pracownik decyduje się na emeryturę, jednocześnie kończąc swoje zawodowe poczynania, przysługuje mu odprawa, którą wypłacić powinien ostatni pracodawca. I tutaj pojawiają się pytania - Co trzeba zrobić i jakie warunki wypełnić, aby dostać odprawę? oraz Komu ona w ogóle się należy? 

Komu przysługuje odprawa emerytalna?

Odprawa emerytalna gwarantowana jest poprzez Kodeks pracy. Ponadto, istotnym jest fakt, iż odprawa wypłacana jest zawsze i w żaden sposób nie jest ona zależna od stażu pracy danego pracownika, ani tego ile czasu przepracował on u ostatniego pracodawcy. Jednakże, aby odprawę taką dostać należy spełnić kilka podstawowych warunków, a należą do nich:

• pracownik musi mieć nabyte prawo do emerytury;
• pomiędzy pracownikiem a ostatnim pracodawcom nastąpiło zakończenie stosunku pracy związane z przejściem na emeryturę,
• żadna inna odprawa emerytalna nie została pracownikowi wcześniej wypłacona.

Jednym z najbardziej istotnych warunków jest rzeczywiste przejście pracownika na emeryturę. Nie jest tutaj wystarczające jedynie zdobycie prawa do świadczenia emerytalnego, pracownik musi zakończyć stosunek pracy, po to aby pełnoprawnie móc korzystać ze wspomnianego świadczenia. Jest to podstawa do tego, by pracodawca wypłacił pracownikowi odprawę emerytalną. 

Ile wynosi odprawa emerytalna?

Odprawa emerytalna należy do świadczeń powszechnych, co rozumieć można w taki sposób, iż należy się ona wszystkim pracownikom, którzy spełniając podane wyżej warunki kwalifikują się do niej. Według Kodeksu pracy wysokość odprawy wyznaczana jest za pomocą wielkości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Jej wysokość obliczana jest podobnie jak świadczenie urlopowe, z wyłączeniem dzielenia przez godziny oraz współczynniki. Należy pamiętać, i jest to bardzo istotne - mianowicie, odprawa emerytalna jest świadczeniem jednorazowym. Bardzo często zdarza się również sytuacja, w której pracownik, w momencie przechodzenia na emeryturę, pracuje u kilku pracodawców - w takim przypadku odprawa należy mu się od każdego z pracodawców, na identycznych zasadach jak w przypadku zatrudnienia tylko u jednego pracodawcy. 

Odprawa emerytalna a kodeks pracy

Według Kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje odprawa emerytalna równająca się kwocie jednomiesięcznego wynagrodzenia. Jednakże, kwota ta jest sumą minimalną, co wiąże się z tym, że pracodawca, z własnej woli może podwyższyć tę sumę, określając wyższą kwotę odprawy emerytalnej. Należałoby zaznajomić się, czy w miejscu pracy obowiązuje układ zespołowy czy też odrębny regulamin wewnętrzny, który wpływa i przekłada się na wysokość odprawy emerytalnej dla pracowników. Jeżeli kwestii tej nie reguluje żaden odrębny dokument wewnętrzny firmy, wtedy też obowiązują regulacje ogólne Kodeksu pracy. 

Odprawa emerytalna – dla kogo wyższa?

Istnieją grupy zawodowe, którym należą się wyższe odprawy emerytalne, niż innym pracownikom. W grupie tej znajdują się m.in. nauczyciele. Karta nauczyciela zapewnia im odprawę, która uzależniona jest od stażu pracy:

• ​staż pracy poniżej 20 lat - wysokość odprawy równa dwumiesięcznemu wynagrodzeniu,
• staż pracy powyżej 20 lat - wysokość odprawy równa trzymiesięcznemu wynagrodzeniu.

Do innej, równie uprzywilejowanej grupy zawodowej należą urzędnicy państwowi a także samorządowi. Podobnie, jak w przypadku nauczycieli, wysokość ich odprawy również zależy od stażu ich pracy:

• staż pracy powyżej 10 lat - wysokość odprawy równa dwumiesięcznemu wynagrodzeniu,
• staż pracy powyżej 15 lat - wysokość odprawy równa trzymiesięcznemu wynagrodzeniu,
• staż pracy powyżej 20 lat - wysokość odprawy równa półrocznemu wynagrodzeniu. 

Wypłacenie odprawy emerytalnej należy do obowiązków pracodawcy, i nie wywiązanie się z niego grozi karą grzywny.