Dziedziczenie firmy rodzinnej

Na rynku działa wiele firm, które szczycą się długą rodzinną tradycją oraz tym, że są przekazywane z pokolenia na pokolenie. W świetle przepisów spadkowych przekazanie firmy swoim potomkom nie jest wcale tak trudne, jak mogłoby się wydawać. Wszystko zależy tu od woli właściciela takiej firmy. Przy przeprowadzeniu tego procesu przez wszystkie formalności możliwe jest łatwe przekazanie działalności swoim potomkom bez żadnego uszczerbku na jej majątku.

Dziedziczenie firmy a prawo polskie

Według polskiego prawa sukcesja to proces zbywania majątku wraz z towarzyszącymi mu prawami i obowiązkami na rzecz innej osoby. W mowie potocznej sukcesja jednoznacznie kojarzy się jednak z przejmowaniem firmy czy majątku przez dzieci po swoich rodzicach. Termin ten różni się nieco od spadku, bowiem w powszechnym rozumieniu słusznie nie jest on utożsamiany ze śmiercią dotychczasowego właściciela firmy. Rodzice prowadzący działalność przez całe swoje życie w pewnym momencie mogą postanowić, że zaczną przygotowywać potomków do przejęcia rodzinnego biznesu. Przejęcie firmy przez osoby bezpośrednio spokrewnione z właścicielami nie jest tu zresztą obowiązkowe. Równie dobrze mogą to być zupełnie inni ludzie, którzy jednak będą w stanie dobrze zadbać o jej interesy. Chodzi o to, aby firma cały czas była stabilna, a jej działalność nie została w żaden sposób zaburzona.

Sukcesja firmy rodzinnej

Przekazanie komuś firmy jako całości jest w świetle polskiego prawa dość trudne. Przedsiębiorstwo składa się bowiem z różnych elementów które wymagają nieco innego podejścia, przez co proces ten jest dość skomplikowany. Pod względem prawa cywilnego i – w pewnych aspektach – prawa spółek handlowych dopuszcza się coś takiego, jak następstwo prawne. Z drugiej strony, następstwo prawne nie istnieje już w pojęciach prawa administracyjnego. Dziedzina ta obejmuje natomiast koncesje, pozwolenia czy kwestie podatkowe, stanowi zatem jeden z kluczowych elementów każdej firmy.

Dziedziczenie firmy rodzinnej krok po kroku

Aby firma mogła być zatem przekazana w całości potomkom i przetrwała ten proces bez żadnych zawirowań czy strat, trzeba podjąć konkretne działania. Bardzo ważne jest odpowiednie podzielenie należącego do niej majątku na osobisty oraz firmowy. Istotne jest także przygotowanie jej do trudnego okresu przez zapewnienie odpowiednich rezerw finansowych.

Z góry trzeba przygotować plan, według którego przeprowadzi się ten proces. Ważne jest wcześniejsze przydzielenie wszystkich ról i zadań w firmie poszczególnym członkom rodziny. Powinno się tego dokonywać na podstawie różnych kryteriów, takich jak zdolności, pracowitość czy chęć działania danej osoby. Warto pamiętać też o tym, że firma posiada zarówno prawa i obowiązki zbywalne, jak i niezbywalne. Zbywalne – pożyczki, zobowiązania finansowe, leasingi i wiele innych – mogą wchodzić w skład spadku. Prawa niezbywalne to na przykład prawa autorskie, koncesje i pozwolenia, których się nie dziedziczy. Trzeba zatem nadać swojej firmie odpowiednią strukturę prawną, dzięki której możliwe będzie powiązanie ze sobą tych dwóch grup. Jedynie wówczas można przekazać firmę spadkobiercom jako całość, bez rezygnowania z niektórych istotnych jej elementów.