Finansowy mentor radzi!

Wydziedziczenie – co warto o nim wiedzieć?

19 kwietnia 2017

Samo słowo "wydziedziczenie" nie brzmi zbyt przyjemnie – i trzeba przyznać, że przeżycie czegoś takiego może być dość trudne. Wydziedziczenie od dawna jest uważane za jedną z najgorszych kar, na jakie może zdecydować się rodzic względem swojego potomka. Osoba wydziedziczona traci wszystkie prawa do spadku, jaki teoretycznie powinien otrzymać po zmarłym rodzicu.

Co oznacza wydziedziczenie

Wydziedziczenie jako termin funkcjonuje w powszechnej świadomości, choć w praktyce oznacza to coś innego, niż zazwyczaj sobie wyobrażamy. Przyjmuje się bowiem, że wydziedziczenie to po prostu pominięcie danej osoby w testamencie. W rzeczywistości jednak nawet ci członkowie rodziny którzy nie zostali wymienieni w testamencie mają prawo do pewnej części majątku. O prawdziwym wydziedziczeniu możemy mówić dopiero w sytuacji, gdy autor testamentu w sposób jasny zażyczył sobie, aby konkretna osoba nie otrzymała żadnej części spadku po nim.

Wydziedziczenie – kiedy jest możliwe

Wcale nie tak łatwo jest kogoś wydziedziczyć. Istnieje jedynie kilka konkretnych sytuacji, w których polskie prawo dopuszcza coś takiego. Mówi o tym artykuł 1008 Kodeksu Cywilnego. Określa on, że wydziedziczenie jest możliwe w sytuacji, gdy członek rodziny:

  • wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego
  • dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci
  • uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych

wydziedziczenie w testamencie

Nie ma możliwości wydziedziczenia z jakiegokolwiek innego, wybranego przez siebie powodu. W przypadku pierwszego punktu musimy mieć do czynienia z osobą prowadzącą działalność przestępczą lub uzależnioną od alkoholu czy narkotyków. Może to być również ktoś, kto świadomie unika podjęcia pracy i żyje na koszt innych. Nie wystarczy jednak sam fakt takiego postępowania. Spadkodawca musi określić, że osoba zachowuje się tak wbrew jego woli, pomimo wielu prób przekonania go do zmiany.

Drugi punkt mówi o popełnieniu przestępstwa w stosunku do spadkodawcy. Na samym początku należy zwrócić uwagę, że również tutaj nie wystarczy samo wskazanie konkretnego czynu. Przestępstwo musi zostać orzeczone przez sąd prawomocnym wyrokiem. Obraza czci to natomiast działania takie jak pomówienie czy obrażanie przy użyciu wulgarnych słów. Można o tym mówić jedynie w przypadku, gdy takie zachowanie powtarza się wielokrotnie. Jeśli doszło do jednorazowej kłótni, to nie wystarczy to aby wydziedziczyć daną osobę.

Przez niedopełnianie obowiązków rodzinnych należy rozumieć zaniedbywanie opieki nad osobą starszą czy chorą. Oceny tego zachowania dokonuje się przy uwzględnieniu sytuacji oraz możliwości danej osoby. Nie chodzi tu jednak wyłącznie o wspieranie finansowe członka swojej rodziny. Do obowiązków rodzinnych należy także wsparcie emocjonalne krewnego w trudnej sytuacji czy chorobie. Również w tym przypadku do takiego zachowania musi dochodzić wielokrotnie i pomimo licznych próśb.

Wydziedziczenie w testamencie – wzór

Aby wydziedziczyć daną osobę, należy zamieścić stosowną informację w testamencie. Wymaga się podania konkretnej i uzasadnionej przyczyny takiej decyzji. Nie wystarczą ogólne informacje czy zacytowanie fragmentu ustawy. Prawidłowo sporządzona informacja o wydziedziczeniu może wyglądać następująco:

"Wydziedziczam mojego syna Jana Kowalskiego, który pomimo licznych próśb i wsparcia z mojej strony nie podjął żadnych prób wyjścia z nałogu alkoholowego"

"Wydziedziczam mojego syna Andrzeja Nowaka, który od X lat nie utrzymuje ze mną żadnego kontaktu i pomimo licznych próśb nie był ze mną w czasie ciężkiej choroby i trudnej sytuacji życiowej".

Wydziedziczenie – kiedy nie działa

wydziedziczenie dziecka lub wnuka​Wydziedziczenie może być unieważnione w sytuacji, gdy spadkodawca zdecydował się przebaczyć takiej osobie. Wówczas zapis znajdujący się w testamencie nie będzie posiadał żadnej mocy prawnej. Często bywa przecież tak, że pojednanie pomiędzy bliskimi osobami następuje na krótko przed śmiercią jednej z nich. Co ważne, wola przebaczenia wcześniej wydziedziczonej osobie nie musi być wyrażona w zbyt formalny sposób. Dopuszcza się tu nawet formę ustną, choć można wyrazić je na piśmie. Niekiedy wystarczy nawet zwykły domysł. Jeśli inni członkowie rodziny stwierdzą, że krótko przed śmiercią ojca jego wydziedziczony syn rzeczywiście podjął próby zmiany swojego postępowania i znacznie poprawił swoje relacje z rodziną, to może on otrzymać prawa do części majątku.

Wydziedziczenie dziecka lub wnuka

Wydziedziczając dziecko lub wnuka należy pamiętać, że ich potomkowie przejmą ich prawo do zachowku. Część majątku przyznana takiej osobie będzie dodatkowo większa, jeśli spadkobierca jest niepełnoletni lub stwierdzono u niego niezdolność do pracy. Sprawia to, że niekiedy pomimo wydziedziczenia kogoś, człowiek taki poprzez swoich potomków i tak może otrzymać niemałą część spadku.

Autor

Redakcja finansowymentor.pl

To może Cię zainteresować

Komentarze (0)